Omgaan met en overwinnen van faalangst: Tips met video
Veel mensen zijn bang voor beoordeling, onbekende situaties en het niet kunnen voldoen aan verwachtingen. In dit artikel lees je hoe je voorbij de angst om te falen voor een prestatie komt.
Een ‘prestatie’ kent diverse vormen: een opdracht, een taak, een verwachting, een toets, een examen, een presentatie voor anderen of een nieuwe ervaring. Wanneer alleen al de gedachte hieraan je angst bezorgt, heb je last van een negatieve, cognitieve faalangst. Die uitdaging kan uitgroeien tot een schijnbaar onoverkomelijke drempel en je letterlijk blokkeren waardoor je niet meer normaal kunt functioneren. Hoe meer er van de prestatie afhangt, des te zwaarder kan je deze maken. Dit proces vindt voornamelijk plaats in je hoofd!
Faalangst kan te maken hebben met verschillende dingen. Een traumatische gebeurtenis in je jeugd, de overname van het gedrag van je ouders, je karakter, de opvoeding die je hebt gehad of de cultuur waarin je bent grootgebracht. Maar het begrijpen waar je faalangst vandaan komt, maakt niet dat je faalangst verdwijnt.
Je hoeft niet zonder angst te zijn; dat zou onmenselijk zijn. Het is wel belangrijk een besluit te nemen om het repeterende, destructieve patroon te doorbreken van doemdenken, blokkeren, jezelf naar beneden halen, falen, lijden en slachtofferschap. Niemand kan je dwingen om dat te doen; je kunt wel uitgenodigd en gestimuleerd worden om jezelf kwaliteit van leven te geven zoals de onbezorgde creatieve Pipi Langkous. Haar lijfspreuk is: “Ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk wel dat ik het kan!“
Stappenplan
Stap 1: Doe aan zelfreflectie en herken je gedragspatroon.
Stap 2: Word wakker en ontdek wat het patroon in stand houdt.
Stap 3: Leer, vier en deel de vooruitgang in je leerproces.
Stap 1: Doe aan zelfreflectie en herken je gedragspatroon
Word je bewust van het verschil tussen ineffectief gedrag en effectief gedrag bij faalangst. Zie het volgende overzicht. Onderzoek: wanneer loop je vast, wat is het verloop en hoe uit het zich bij jou in je lichaam en geest? Hoe meer zelfkennis, des te sneller kun je jezelf stoppen om anders met de faalangst te leren omgaan. Kijk in de rechter kolom wat kunt je doen om verandering in je gedrag aan te brengen. Waar zou je het meeste baat bij kunnen hebben? Ga dat dan vervolgens ook echt doen, zodat je weet hoe anders dat is.
Ineffectief gedrag |
Effectief gedrag |
| Piekeren over beren op de weg. Ik kan het niet. Het zal wel weer misgaan. Straks krijg ik weer een black-out. Wat kan er gebeuren als ik faal. Wat zullen ze over mij denken als dat zo is? Vergroten van reële zorgen en uitbreiden met irreële angsten. | Dromen en visualiseren over mogelijke positieve aspecten en effecten. Ik heb het nog nooit gedaan, dus weet ik niet of ik het kan en hoe het zal zijn. Ik zie het wel, ik houd alle opties open. Hoe zou het zijn als het me lukt? Vergelijk jezelf niet op een negatieve wijze met anderen; leer van anderen. |
| Negatieve aandacht trekken. Nadruk leggen op gebrek, verleden, toekomst. Klagen, jammeren, projecteren op anderen. Schuld en rechtvaardiging zoeken buiten jezelf. |
Stellen van positieve verwachtingen naar jezelf. Ik voel me onzeker maar ook nieuwsgierig. Dit is een nieuwe ervaring of levensles die ik mezelf gun. Het verrijkt me altijd. Ik stel haalbare eisen aan mezelf. Ik toets verwachtingen in plaats van ze zelf in te vullen.
|
| Voorkomen dat je de uitdaging aangaat. Uitstellen, wachten tot het over gaat en zo de stress vergroten. Jezelf blokkeren en ook anderen die je willen helpen om er anders naar te kijken en er anders mee te leren omgaan. | Activeren van moed om de drempel van niet durven over te gaan. Niet alle ervaringen zijn alleen maar fijn, maar er zit wel iets fijns in elke ervaring. Hulp vragen aan experts en deze vertalen naar je eigen situatie. Bereid je goed voor en begin gewoon en ervaar hoe het is. Denk niet dat je alles perfect moet doen; besef dat je een lerend mens bent zoals iedereen. |
| Vluchten in het bekende, ongezonde en in afleiding waarbij je je bezighoudt met dingen die er niet toe doen. Je verliezen in bijzaken. Rennen als een kip zonder kop. Scheppen van twijfel, verwarring en chaos. | Bewust, rustig en gestructureerd werken aan het doorbreken van het patroon om bang te zijn voor prestaties. Ik deel de weg op in kleine stukjes. Stapje voor stapje kom ik er wel. De volgende stap in het proces dient zich vanzelf aan als ik er aan toe ben.
|
| Vastzetten en bestendigen van de vicieuze cirkel. Jezelf ontkrachten. Aantasting van je zelfvertrouwen en gevoel van eigenwaarde. Verminderde kwaliteit van leven. | Stel jezelf de vraag: hoe kan ik ervoor zorgen dat ik in beweging blijf, op het gewenste spoor? Reflecteer op jezelf, herken de signalen van vastzitten en luister naar je hart; leer te vertrouwen op je intuïtie en op jezelf. |
| Het lichaam volgt de geest. Door de gedachten te geloven en je ernaar te gedragen, krijg je klachten zoals zweten, hartkloppingen, misselijkheid, braken, flauwvallen, hoofdpijn, beven. | Luister naar je lichaam. Doe ‘de trigger-fix’ om emotionele ballast los te laten. Ontspan, mediteer, luister naar je favoriete muziek, doe yoga, ga naar buiten in de natuur, sport, doe wat je rust geeft. |
Stap 2: Word wakker en ontdek wat het patroon in stand houdt
Je hebt niks aan tips en adviezen wanneer je onbewust nog voordeel ervaart van het koesteren en blijven hangen in de faalangst modus. Ga na op welke manier je onbewust nog profiteert van het oude gedrag. Misschien denk je dat het jouw enige manier is waarop je de aandacht van mensen kunt trekken. Zet dan je creatieve hoed op en bedenk op welke andere, positieve wijze je aandacht kunt krijgen. Verruil dat nieuwe gedrag voor het oude door er planmatig en bewust mee bezig te zijn; dat heet leren! Denk ook aan het doorbreken van vastgeroeste overtuigingen als “Zo ben ik nou eenmaal.” Elke gedachte zet je via een energietrilling in de wereld; elke gedachte heeft een scheppend vermogen. Wat je uitstraalt, trek je naar je toe door de wet van resonantie. Bevalt de gedachte je niet, vooral die over jezelf, betrap jezelf dan luchtig op die gedachte en knip in je vingers en zeg ‘dat past niet meer’ en benoem precies het tegenovergestelde. Waak ervoor dat je jezelf niet bestraft, maar wees liefdevol en zorg dat het je op een luchtige wijze bewuster maakt. Je opent jezelf zo voor het toelaten en ontvangen van meer liefde.
Stap 3: Leer, vier en deel de vooruitgang in je leerproces
Het proces van leren, van vallen en weer opstaan, beweegt zich van onbewust onbekwaam naar onbewust bekwaam. Iedereen doorloopt deze processen op diverse gebieden. Geef jezelf de tijd om doelgericht steeds meer grip te krijgen op faalangst voor prestaties. Zie de faalangst niet als een straf of last; het is jouw uitdaging om jezelf nog beter te leren kennen en in balans te brengen. Zo hebben we allemaal een levensthema dat ons net zo lang blijft prikkelen tot we ervan leren. Beloon jezelf voor vooruitgang; dat stimuleert om ermee door te gaan. Deel succesvolle stapjes met een maatje; zo begin je er zelf ook steeds meer in te geloven dat jij kunt leren, veranderen en het waard bent om je leven positief in te kleuren met nieuwe dingen die bij jou passen.
Wat kan ik doen bij onzekerheid?
Videoboodschap
Je lichaam volgt je geest (overtuigingen, gevoelens, intenties ed.) Maar anders om geldt ook: je geest volgt je lichaam. In het volgende TED-filmpje wordt uitgelegd wat het effect is op je geest wanneer je gedurende 2 minuten een power-pose aanneemt. Dat wil zeggen: je neemt even een lichaamshouding aan van iemand met een zeer krachtige, zelfverzekerde uitstraling. Hoe vaker je dit doet, des te meer je voelt hoe het is om helemaal in je kracht te staan. Met name ter voorbereiding op belangrijke momenten waarop je moet presteren kan dit heel effectief zijn om succes te hebben. Eerst lijkt het erop dat je jezelf voor de gek houdt. Fake it, until you make it. De boodschap van deze video gaat verder: Fake it until you become it. Het is een goed advies voor iedereen die last heeft van onzekerheid!
Laatste berichten van Mariska Jak (toon alles)
- Hoe herken je je valse wil en herwin je je authentieke wil? - 21 november 2024
- Ontdek welke krachten jouw keuzes beïnvloeden - 21 november 2024
- Mini-meditatie: Heling van je gekwetste innerlijke kind (duur audio: 8 minuten) - 20 november 2024
