Omgaan met lastig of storend gedrag; Kernkwadrantenmodel Ofman
Iedereen is verschillend. Veel mensen doen anders dan jij. Je kunt het gedrag van de ander bijvoorbeeld waarderen, negeren, je eraan ergeren of er niks van vinden. Wanneer je een flinke hekel hebt aan iemands gedrag, kun je van die persoon iets leren. Terwijl je gevoel zegt dat je hem juist moet vermijden omdat zijn gedrag je een onprettig gevoel geeft. Dat nare gevoel is in feite je eigen weerstand of oordeel tegen bepaald gedrag. Door doorgeslagen gedrag van de ander krijg je een uitvergrote spiegel van je eigen weerstand. Je denkt waarschijnlijk: Dat kan toch niet! Dat mag niet! Dat hoort niet! Dit is een lastig persoon! De weg van de minste weerstand is dat je de ander afwijst, veroordeelt, ontloopt of dat nare gevoel op hem projecteert. Maar daarmee verandert er niets.
1. Van lastig mens naar leermeester
Het gedrag dat je bij de ander veroordeelt is een teveel van het gedrag wat jij nog te weinig ontwikkeld hebt. Je trekt mensen met dat gedrag aan zodat je je bewust kunt worden van een latente kwaliteit. Misschien werd die kwaliteit als kind niet gewaardeerd, voorgeleefd of ondersteund. Je bent niet schuldig en je hebt niets verkeerds gedaan. Maar het is tijd dat je beseft dat ze niet voor niks op je pad komen. Je hoeft het doorgeslagen gedrag niet goed te keuren of te rechtvaardigen en je mag de ander daar ook op aanspreken. Maar loop er niet voor weg, anders blijf je dat gedrag aantrekken en het wordt steeds sterker zodat je er niet omheen kunt. Je ziel wil immers dat je bewuster wordt, ervan leert en in balans komt. Zie de ander met het gedrag dat je veroordeelt niet als een lastig mens maar als een leermeester. Dan kun je er iets positiefs mee doen.
Buig de weerstand om: Frustratie? à Felicitatie!
Zodra jouw alarmbellen afgaan: er komt iemand op je pad die iets doet wat volgens jou niet door de beugel kan en je voelt verzet… Herinner je en herhaal de helende woorden: Frustratie? Felicitatie!
Frustratie?
De frustratie is het onprettige gevoel dat hoort bij de weerstand die je ervaart in je lichaam omdat jouw norm is overschreden.
Felicitatie!
Je kunt jezelf feliciteren wanneer je beseft dat het gedrag van de ander slechts een spiegel is waar je van kunt leren. Je hebt nog winst te boeken op dat terrein. Je mag nog meer spelen en oefenen met je uitdaging: het nieuwe gedrag dat je in balans brengt. De ontwikkeling van je potentieel maakt dat je je in diverse situaties gemakkelijker kunt aanpassen en het meest effectieve gedrag kunt aanwenden.
ABC-formule
Gebruik de ABC-formule om de omslag te maken van Frustratie naar Felicitatie.
A staat voor Acceptatie: Iedereen is verschillend. Diversiteit maakt het mogelijk om te groeien in bewustzijn. Het onprettige gedrag van de ander maakt dat je bewust wordt van eigen weerstand en dat je deze kunt omzetten naar een verrijking van een onbenutte, aanvullende kwaliteit.
B staat voor Bewustzijn: Weet dat het onprettige gedrag je uitnodigt om ervan te leren. Bewuste mensen kunnen de ander zien als een spiegel van zichzelf.
C staat voor Compassie: Ieder mens kan in zijn valkuil schieten door denken in angst of gebrek. Dat is zijn beste gedrag op dat moment. Als hij anders had geweten, had hij anders gedaan. Zie de ander als medemens en reken hem niet af op zijn gedrag.
2. Kernkwadrantenmodel van Daniel Ofman
Wil je meer van je onbenutte potentieel ontwikkelen? Wil je je minder storen aan afwijkend gedrag van mensen in je omgeving? Wil je helderheid krijgen over effectief gedrag vanuit liefde en ineffectief gedrag aangestuurd door ego? Maak dan gebruik van het Kernkwaliteitenmodel van Daniel Ofman. Het geeft inzicht in en begrip voor het gedrag van jezelf en van anderen. Dit zorgt voor meer innerlijke rust, vrijheid en harmonische relaties. Voor veel mensen is het moeilijk om de juiste woorden te vinden voor gedragswijzen. Daarom heb ik een aantal voorbeelden van kernkwaliteitenkwadranten voor je uitgewerkt zodat je daarvan gebruik van kunt maken bij je eigen uitwerkingen. Bekijk eerst het voorbeeld. Volg daarna de vier stappen om ze uit te werken voor jezelf.
Stappenplan voor uitwerking eigen Kernkwaliteitenkwadranten
Stap 1
Teken een kwadrant met vier lege vakjes. Noteer het gedrag waar je je enorm aan stoort in het vakje linksonder. Dat is je allergie.
Stap 2
Vul het tegenovergestelde positieve gedrag van jezelf in het kwadrant de links boven. Dat is je kernkwaliteit: een natuurlijke positieve eigenschap die niet is aangeleerd. Je hoeft hier niet bij na te denken, dat gaat vanzelf en het hoort bij jou. Andere mensen waarderen deze kwaliteit van jou. Voor jou is dat gedrag normaal.
Stap 3
Bij denken in angst of gebrek (onder druk van het ego) doe je teveel je best en schiet je door naar je overlevingsgedrag. Dat is je valkuil. Noteer dit gedrag rechtsboven in het kwadrant. Je kracht wordt dan een zwakte omdat het niet effectief is. Een valkuil heeft een negatieve uitwerking voor jezelf en voor je omgeving. Je kan hiervan bewust worden door te luisteren naar de feedback of verwijten van mensen. Maar je kunt het ook merken aan je gevoel van onrust, een hoge ademhaling en dat je niet meer in het hier en nu bent.
Stap 4
Noteer vervolgens het positief tegenovergestelde van je valkuil rechtsonder in het kwadrant: dat is je uitdaging. Het gedrag dat je nog niet kunt aanwenden als de situatie daarom vraagt. Dit gedrag maakt dat je in balans komt; je geeft tegenwicht aan je kernkwaliteit. Andere mensen wensen je dit toe.
3. Voorbeelden van Kernkwaliteitenkwadranten
| Kernkwaliteit Altruïstisch, empathisch, hooggevoelig, helder, bewust, meeleven, zorgzaam, respectvol, rekening houden/verbinden met de ander, bemiddelaar, betrokken, geïnteresseerd |
Valkuil Invullen, bemoeien, bemoederen, overnemen, opofferen, wegcijferen, redden, opgaan in, overbezorgd, doodknuffelen, claimen, ongevraagd adviseren, betweter |
| Allergie Egocentrisch, narcistisch, koude kikker, onverschillig, bazig, ongevoelig, desinteresse, onbewust, respectloos, gesloten, afwijzend, minachtend, onverzoenlijk, verward, gestoord |
Uitdaging Verbinden met jezelf/je lijf, goed voor jezelf zorgen, jezelf op de eerste plaats stellen, ruimte/afstand nemen voor overzicht/inzicht, zorgeloos, lichtvoetig, impulsief, onbevangen |
| Kernkwaliteit Dienstbaar, bescheiden, behulpzaam, loyaal, plichtsgetrouw, afspraak is afspraak |
Valkuil Onderdanig, braaf, volgzaam, marionet, meegaand, beïnvloedbaar, verlegen, matig leven, geen keuze denken te hebben |
| Allergie Eigenbelang voorop stellen, nemen, pakken, claimen, arrogant, zelfingenomen, elitair, manipulatief, misbruik maken van ander, dominant, dictator, je wil opleggen |
Uitdaging Leiderschap: dingen naar je hand zetten/mogelijk maken, samenwerkend, stellend, sturend, overtuigend, jezelf positioneren, ruimte innemen van ik-kracht |
| Kernkwaliteit Zachtaardig, verdraagzaam, vergevingsgezind, vriendelijk, bemiddelaar, mild, begripvol, aardig, behulpzaam, collegiaal, tolerant |
Valkuil Soft, ‘watje’, goedzak, brave borst, sullig, inschikkelijk, schrikachtig, schikken, slikken en stikken, alles goedpraten, je aanpassen |
| Allergie Agressief, (ver)oordelend, intolerant, bot, relschopper, genadeloos, provocatief, wraakzuchtig, jaloers, haatdragend, aanvallend, streng, autoritair, dictator |
Uitdaging Assertief: wensen, behoeften en grenzen aangeven, weerbaar, zelfverzekerd, moedig, vastberaden, standvastig, overtuigend, helder |
| Kernkwaliteit Spiritueel, zingevend, zen, binnenwereld, inner-management, bewustwording, zijn, persoonlijke ontwikkeling, groei, holistisch denken, ecologisch verantwoord handelen |
Valkuil Labiel, lichtzinnig, zweverig, fantast, dromer gelukszoeker, overprikkeld, vechten tegen de duisternis of voor het licht, afgezonderd van de buitenwereld, onaangepast, verward |
| Allergie Nadruk op objectieve meetbare feiten, cijfers, wetenschappelijk bewijs, tastbare uiterlijkheden, geld en materie |
Uitdaging Geaard, zakelijk, nuchter, verstandig, redelijk objectief, op gepaste afstand, gereserveerd |
| Kernkwaliteit Gevoelig, sensitief, liefdevol, warm, open, kwetsbaar, emoties toelaten/tonen, hulp vragen, behoeften aangeven, je bloot geven, oprecht, congruent |
Valkuil Slachtoffer, afhankelijk, sentimenteel, zwak, gekwetste kind, dramatisch, klagen, zeuren, eigen gebrek op ander projecteren, minderwaardig, open boek |
| Allergie
Rationeel, afstandelijk, koele kikker
|
Uitdaging Regisseur van eigen leven, ‘padvinder’, acceptatie van jezelf/wat er is, je goed voelen los van omgeving, authenticiteit, zijn wie je bent los van omstandigheden, relativeren |
| Kernkwaliteit Betrouwbaar, eerlijk, open, congruent, gemoedelijk, respectvol, openhartig |
Valkuil Goedgelovig, over je heen laten lopen, naïef, gemakkelijk te overtuigen, je bloot geven |
| Allergie Liegen, bedriegen, wantrouwend, doen alsof, onpeilbaar, schijnheilig, slijmerig, misleidend, tegen elkaar uitspelen, zwart maken, roddelen |
Uitdaging Tactvol, alert, kritisch, risico’s onderzoeken, selectieve, functionele informatie geven, rol vervullen, lobbyen, in de week leggen |
| Kernkwaliteit Spontaan, improviserend, intuïtief, flexibel, creatief, praktisch, pragmatisch, slagvaardig, functioneel, op de stroom, uit de losse pols |
Valkuil Impulsief, wispelturig, inconsistent, overmoedig, ongepast, kinderachtig, onpeilbaar, chaotisch, stuiterbal |
| Allergie Angstig, star, stug, bokkig, principieel, vasthoudend, gecontroleerd, gemaakt/nep/masker, dogmatisch |
Uitdaging Bedachtzaam, weloverwogen, stellig, consequent, logisch, begrijpelijk, oplettend, omgevingsbewust, gelijkmatig |
| Kernkwaliteit Creatief, schepper van je eigen leven, leven van binnen naar buiten: Van idee / inspiratie / ingeving / intentie à Gerichte actie à Gewenste resultaat. |
Valkuil Afhoudend, voorkomend, proactief vanuit angst voor herhaling, reactief om in de bekende comfortzone te blijven |
| Allergie Kapot maken, vernietigen, ontzielen, vrije wil van de ander ontnemen, discreëren, afkraken, misvormen, misbaksels produceren |
Uitdaging Acceptatie van probleem, wanorde, chaos, crisis, ‘los zand’, het onverwachte, ongewenste, onduidelijke, onbegrijpelijke, ongeplande |
| Kernkwaliteit Proactief, actief, doener, ondernemend, zelfstandig, organiseren, doorzetten, doelgericht, initiërend, direct, ambitieus |
Valkuil Toekomstgericht, streberig, gedreven, goklustig, dwingeland, ongeduldig, drammen, druktemaker, altijd anders, regelneef, brutaal |
| Allergie Reactief, passief, gelaten, saboteren, afwijzen, tegenwerken, luilak, traag, profiteur, laissez-faire, gebrek aan actie/richting, indirect |
Uitdaging Afwachten, laten rijpen/(be)rusten, geduld, het goede behouden, samenwerken, gefocust, afstemmen, verwachtingen toetsen, overgave |
| Kernkwaliteit Rechtvaardigheid, regels, afspraken en wetten naleven en bewaken |
Valkuil Oordelend als een rechter, denken in goed of fout, juist of slecht |
| Allergie Onrechtvaardigheid, arbitrair, opportunistisch |
Uitdaging Diplomatiek, situationeel, handelen in de geest van de wet/regel/afspraak, doen wat past |
| Kernkwaliteit Verantwoordelijkheid nemen, gewetensvol, oplettend, gehoorzaam, consequent, ijverig, gedisciplineerd, betrouwbaar |
Valkuil Controlefreak, regie overnemen, jezelf belasten, streng zijn voor jezelf, je best doen, jezelf schuld aanpraten, grenzeloos doorbijten |
| Allergie Onbezonnen, onbewust, stoer, roekeloos, gewetenloos, apathisch, respectloos |
Uitdaging Relaxed, loslaten, spelen, lekker gek, gemak, onbezorgd, verwachtingen afstemmen |
| Kernkwaliteit Open minded, leergierig, nieuwsgierig, variatie en verandering omarmen, onderzoekend, waarnemer, omgevingsbewust, observant |
Valkuil Afhankelijkheid, onzekerheid, twijfelaar, besluiteloosheid, uitstelgedrag |
| Allergie Betweter, arrogantie, normatief, dwarsligger, opschepper, achterbaks, gemeen, koppig |
Uitdaging Vertrouwen op eigen kompas: wijsheid, intuïtie, stem van je hart, besluitvaardig |
| Kernkwaliteit Optimist, vrede/harmonie willen bewaren, aandacht hebben voor mogelijkheden, kansen/voordelen/successen, licht |
Valkuil Idealist, romantiseren, verfraaien, dromen, vechten voor vrede, conflicten vermijden, vuile was niet buiten hangen, vergoelijken, streber |
| Allergie Pessimist, aandacht hebben voor beperkingen, onmogelijkheden, risico’s, nadelen, gebreken en fouten, zwart maken/denken, duister |
Uitdaging Realist, positief denken, er het beste van maken, denken vanuit wat er is, acceptatie van het hier en nu |
| Kernkwaliteit Ordelijk, opgeruimd, gestructureerd, zorgvuldig, secuur |
Valkuil Pietje precies, pietluttig, perfectionistisch, muggenzifter |
| Allergie Chaotisch, rommelig, slordig, onzorgvuldig, ongedisciplineerd |
Uitdaging Losjes, luchtig, nonchalant, grote lijnen, globaal |
| Kernkwaliteit Netjes, fris, zuiver, hygiënisch |
Valkuil Clean room, brandschoon, smetteloos schoon |
| Allergie Vuil, vies, onhygiënisch, ziekmakend |
Uitdaging Poetsen als het je uitkomt, alleen reinigen wat vies is |
| Kernkwaliteit Diepgang, genuanceerd, analytisch, verbanden leggen, onderscheid maken, systematisch |
Valkuil Complex, ingewikkeld, bureaucratisch, ingekaderd, uitgebreid, langdradig, volledig, gedetailleerd, onderbouwd, opsommingen |
| Allergie Oppervlakkig, praten over koetjes en kalfjes, zwart-wit, kortzichtig, kort door de bocht, bekrompen, ongenuanceerd, uit het verband |
Uitdaging Eenvoudig, helder, bondig, to the point, praktisch, functioneel, relevant, selectief, gefocust, samenvatten, kernachtig, essentie |
| Kernkwaliteit Inspirerend, kleurrijk, uniek, apart, bijzonder, enthousiasmerend, innovatief, jezelf profileren |
Valkuil Freak, afwijkend, doorgedraaid, ziekelijk, fanatiek of destructief willen opvallen |
| Allergie Grijze muis, saai, geremd, ingeperkt, kleurloos, onzichtbaar, verveeld, op achtergrond blijven |
Uitdaging Bescheiden, authentiek, behoedzaam, ingetogen, weloverwogen, evenwichtig |
| Kernkwaliteit Filantropisch, gul gevend |
Valkuil Alles wat je hebt zonder voorwaarden weggeven, verkwistend, gat in je hand hebben |
| Allergie Gierig, hebberig, jaloers, krenterig |
Uitdaging Jezelf/ander in overvloed geven, delen wat je in overvloed hebt, zakelijke inslag, transactie |
| Kernkwaliteit Serieus, strikt, stipt, betrouwbaar, verantwoordelijkheidsgevoel |
Valkuil Zwaarmoedig, somber, humeurig, brombeer, streng, sarcastisch, cynisch, braaf |
| Allergie Lolbroek, clown, agressief, fuifnummer, losbol gemakzuchtig, feestbeest, inhoudsloos |
Uitdaging Lichtvoetig, speels, luchtig, humor, genot, relaxed, vrolijk, levendig, grappig, gemakkelijk. levensgenieter, avonturier |
Laatste berichten van Mariska Jak (toon alles)
- Hoe herken je je valse wil en herwin je je authentieke wil? - 21 november 2024
- Ontdek welke krachten jouw keuzes beïnvloeden - 21 november 2024
- Mini-meditatie: Heling van je gekwetste innerlijke kind (duur audio: 8 minuten) - 20 november 2024
