Hoe herken ik de stem van het ego? Top 5 van signaalwoorden
Er zijn woorden die je vaak gebruikt als je vast zit in je ego. Ego is de negatieve commentator in je hoofd die zorgt voor belemmerende en irreële gedachten, gevoed door angst en gebrek. Hoe eerder je deze stem herkent, des te sneller kun je je aandacht terugbrengen naar je hart. Dan heb je weer rust. Wanneer je een ander op een signaalwoord betrapt, vraag dan door naar achterliggende behoeften zodat je voorbij het ego bij de kernboodschap komt. In dit artikel lees je een toelichting op de vijf meest gebruikte signaalwoorden die een indicator kunnen zijn voor de aanwezigheid van het ego. Daarna volgt een toelichting op deze signaalwoorden met aandachtspunten en oefeningen.
Top 5: EGO-Signaalwoorden
1. Ik moet. 2. Ja, maar. 3. Even, snel, druk. 4. Eigenlijk. 5. Waarom?, hoezo?, nou en?.
1. Ik moet
Het gevoel van moeten drukt als een zware last op je schouders. Je ziet ertegen op of je stelt het uit. Je ervaart weerstand wanneer je eraan denkt; het geeft je stress. Je hoopt dat het snel voorbij gaat.
| Soort moeten | Voorbeelden |
| Je hebt dit echt nodig om te kunnen leven. | Zuurstof Slapen en plassen Eten en drinken |
| Het is een collectieve overtuiging die je onbewust hebt overgenomen. Je gelooft dat het normaal is dat dit van je wordt verwacht. | Hard werken, je best doen Streven naar geluk, welzijn of materieLeren van fouten |
| Het is een vastgeroeste gewoonte geworden of je bent ermee opgegroeid. | Zaterdag friet/pizza halen en je huis poetsen Met kerstmis op skivakantie gaan Elke zondag bij oma en opa op visite |
| Het moeten wordt ingeprent door reclameboodschappen of gevoed door het gedrag van mensen in je omgeving. | Activiteiten op social media Trendy inrichting van je kamer/huis Bucketlist maken en realiseren |
| Het is een persoonlijke norm of afspraak die je met jezelf ooit hebt gemaakt. | 3x per week naar de sportschool Altijd klaar staan voor anderen, mantelzorg Alleen dingen doen waar je zin in hebt |
| Het hoort nu eenmaal bij gemaakte keuzen, ook al vind ik dat niet prettig. | Poetsen van je huis Boekhouding doen van je eigen bedrijf Vroeg opstaan als je kleine kinderen hebt |
Aandachtspunten bij signaalwoord ‘moeten’
- Moeten is dwang, heeft een verlammend effect en zorgt voor stress. Moeten zegt eigenlijk dat je denkt dat je geen keuze hebt. Het voelt als een opoffering, innerlijke strijd. Stop wat je allemaal van jezelf moet; schep ruimte. Stop het moeten als het niet echt nodig is. Stel je norm, afspraak of verwachting bij. Leef vrijer en lichter door het toelaten van ruimte en gemak. Dit zijn vormen van lief zijn voor jezelf.
- Het woord moeten wordt vaak gebruikt terwijl er soms iets anders mee wordt bedoeld. Gebruik andere/juiste woorden zoals: kiezen, willen, kunnen, gaan, wensen of laat het weg en gebruik alleen een werkwoord. Voorbeeld 1: Ik moet straks nog boodschappen doen. / Ik ga straks boodschappen doen. Voorbeeld 2: Het project moet volgende maand klaar zijn. / De deadline van het project is eind van de volgende maand.
- Ontdek en verander de gedachten die je aanzetten tot een gevoel van moeten. Het kan zijn dat je onbewust voordeel hebt om te blijven doorgaan met een moeten dat je niet meer dient. Voorbeeld: je bent veel te lang bezig met social media, omdat je denkt anders iets te missen. Of je wilt er zo graag bij horen en gezien worden dat je meegaat met de trends, must haves en kortingsacties die door reclameboodschappen over je worden uitgestort.
- Om het idee van moeten te laten varen is belangrijk: loslaten, verlichten, accepteren, lief zijn voor jezelf, jezelf iets gunnen of toestaan, omdenken (problemen transformeren in mogelijkheden). Word je wakker met de gedachte: ‘Wat moet ik allemaal doen vandaag?’ Experimenteer dan eens met een andere gedachte zoals ‘Vandaag geef ik mezelf de ruimte.’ Herhaal deze overdag om jezelf eraan te herinneren.
- Denk niet in goed of fout, maar oorzaak en gevolg. Wees flexibel en voel je vrij om vanuit het hier en nu en per situatie te bepalen wat het beste past. Vaar meer op de innerlijke kompas (hart, intuïtie) dan te leven vanuit je hoofd.
- Leer omgaan met conflicten, tegenslag en negatieve reacties van anderen. Dan hoef je niet altijd de harmonie te bewaren.
2. Ja, maar
‘Ja, maar’ is in wezen een nee of ontkenning van hetgeen daarvoor is gezegd. Mensen die vaak ‘ja, maar’ zeggen, zijn meestal pessimistisch van aard. Ze benoemen eerst de risico’s, problemen en nadelen. Ze worden gezien als klagers die de hakken in het zand zetten en niet actief willen meewerken aan veranderingen. Ze willen gelijk hebben en blijven liever in een oude situatie hangen, ook al is deze niet comfortabel. Ja-maren is een manier van ‘vastdenken’ en komt vaak voort uit angst, onzekerheid, onwetendheid, gebrek aan vertrouwen en starheid. ‘Ja-maren’ past dan ook niet in een brainstormsessie of creatief proces waarin ruimte wordt gegeven aan het verkennen van nieuwe ideeën, kansen en mogelijkheden. Het ‘ja-maren’ kan ook in een andere vormen van verbale tegenwerking naar buiten komen: Dat hebben we al vaker geprobeerd. Daar hebben we de benodigde middelen niet voor. Ik ben bang dat dit veel weerstand gaat opleveren. Wat als het mislukt? Gebruik jij vaak ‘ja, maar’? Besef dat deze ontkenningsmodus een negatieve impact heeft op je lichaam en je geest.
Aandachtspunten bij signaalwoord ‘ja, maar’
- Als je ´ja, maar’ zegt, vraag jezelf of je ook echt ‘nee’ bedoelt of ´ja, en’.
- Als je ‘ja, maar’ zegt, vraag jezelf: wat zou ik zeggen als ik zonder angst zou zijn?
- Als je ´ja, maar’ zegt, vraag jezelf: wat zou ik zeggen op de stoel van de optimist?
- Als je ´ja, maar’ zegt, vraag jezelf: wat zou ik zeggen als ik over alle benodigde middelen zou beschikken?
- Als je ‘ja, maar’ zegt, nodig jezelf uit om de ‘zwarte denkhoed’ even te verruilen voor de ‘gele denkhoed’.
- Als je ´ja, maar’ zegt: benoem eerst alle mogelijke beren op de weg en daarna de mogelijkheden, kansen en voordelen.
- Als je ´ja, maar’ zegt: beweeg dan heel even mee en maak de bezwaren iets groter zodat het belachelijk klinkt. Grote kans dat je ‘ja, maar’ omslaat in een voorwaardelijk ja of misschien.
- Als je ´ja, maar’ zegt: vraag jezelf waar je precies behoefte aan hebt om je zorgen weg te nemen. Ga dan verder met de vraag ‘hoe kun je er een succes van maken?’ Soms is er bijvoorbeeld meer informatie nodig om weerstand los te laten en je open te stellen voor iets nieuws.
3. Even, snel, druk
Herken je dit? Even dit en even dat doen en dan mag ik uitrusten. FF plassen, ff bellen, ff boodschappen doen. Dit is een vorm van voorwaardelijke liefde. Je denkt steeds aan alles wat je nog niet hebt gedaan en het werk is nooit klaar. Alles moet snel en meteen… Op je tenen lopen, rennen, te laat komen. Wie altijd haast heeft, komt chronisch tijd te kort en leeft nooit in het hier en nu. Je overleeft en vaart op de automatische piloot. Je voelt je overvraagd, overprikkeld, opgejaagd en overspannen en weet niet hoe je je kunt ontspannen en een verstoorde balans herstellen. Ben je druk, heb je het druk, maak je je druk of ben je met tig dingen tegelijkertijd bezig? Allemaal tekenen die erop wijzen dat je ego het stuur van je heeft overgenomen.
Aandachtspunten bij signaalwoord ‘even, snel, druk’
- Werk om te leven en houd je aan de afgesproken werktijden.
- Doe aan timemanagement: de mate waarin je effectief en efficiënt omgaat met je tijd.
- Doe aan energiemanagement: bewaak de balans tussen energievreters en energiegevers.
- Maak ontspanning, rust, pauzes, time-out en me-time belangrijk. Beoefen mindfulness en ontspan je om de balans dagelijks te bewaken. Maak er tijd voor en plan het in je agenda.
- Houd in je planning rekening met verstoringen, uitloop en onvoorziene dingen. Besef dat het lijntje niet altijd gespannen kan staan; je bent maar een mens en dat heeft zijn grenzen. Gun het jezelf om af en toe te lummelen, een praatje te maken of gewoon even te niksen.
- Ben je altijd bezig om het goed te doen voor anderen? Durf vaker ‘nee’ te zeggen wanneer anderen iets van je willen wat voor jou niet goed voelt of onbelangrijk is. Zorg goed voor jezelf!
- Vertraag, doe het eens wat kalmer aan, streep weg, prioriteer en vraag tijdig hulp.
- Laat de gedachte los dat alles wat je ziet direct, snel en perfect moet worden gedaan.
4. Eigenlijk
Eigenlijk is twijfeltaal; er zit onzekerheid en tegenstelling onder. Eigenlijk bevat een voorbehoud, maar er is iets dat je tegenhoudt om dat kenbaar te maken. Ik kan het niet, het mag niet, het hoort niet, ik weet niet hoe …. Deze innerlijke weerstand legt het af tegen het vaak onbewuste voordeel van het schikken in iets dat je eigenlijk niet wilt. Eigenlijk kun je in dit kader vertalen als ‘in werkelijkheid’ of ‘in essentie’, ‘zoals het echt is’. Twee voorbeelden ter toelichting:
“Eigenlijk heb ik een afspraak, maar ik ga vanavond met je mee!”
Je zegt ja maar je wilt niet echt. Je laat jezelf in de steek, omdat je misschien de ander niet wilt teleurstellen of belasten.
Met andere woorden: dat is de ander pleasen en jezelf afwijzen.
“Eigenlijk vind ik het maar niks, maar ik zal me er wel bij neerleggen.”
Je schikt je, omdat je bijvoorbeeld niet moeilijk wilt doen en de confrontatie wilt vermijden.
Met andere woorden: dat is over je heen laten lopen en jezelf onzichtbaar maken.
Aandachtspunten bij signaalwoord ‘eigenlijk’
- Vraag door naar de kern bij iemand die het woord eigenlijk gebruikt. Ontdek wat er werkelijk aan de hand is. Waar heeft de ander echt behoefte aan?
- Gebruik je het woord eigenlijk zelf vaak? Vraag jezelf dan af wat je ervan weerhoudt om voor jezelf op te komen en jezelf te positioneren vanuit je kracht, vanuit jouw waarden en normen. In hoeverre heb je respect voor je eigen grenzen als je ze niet bewaakt?
- Neem of vraag tijd en ruimte om te reageren op een vraag, uitnodiging of opmerking. Slaap er een nachtje over en laat het zakken. Raadpleeg je intuïtie als je helder bent (zonder ego).
5. Waarom? / hoezo? / ‘nou en?’
Naast de vorige vier signaalwoorden kan een aanvallend of afwijzend klinkend ‘waarom?’, ‘hoezo?’ of ‘nou en?’ duiden op de aanwezigheid van ego. Je hoort het aan je stem, je merkt het aan je houding en je voelt ego als onrust, spanning of druk.
Aandachtspunten bij signaalwoorden ‘waarom / hoezo’ / ‘nou en?’
- Mensenkennis en verstand van non-verbaal gedrag kunnen je helpen om ego-gedrag te ontmantelen. Hoe eerder je door hebt dat je verstrikt zit in je ego, des te gemakkelijker kun je eruit stappen en je weer verbinden met je hart.
- Wanneer je tot 10 kunt tellen, kun je op een neutrale manier reageren zonder dat ego de boventoon voert. Een neutraal alternatief voor ‘waarom’ is: ‘Wat is de reden is dat je hiervoor hebt gekozen?’. Een neutraal alternatief voor ‘hoezo’ is: ‘Wat is de reden dat je dit nu aan mij zegt?’. Een neutraal alternatief voor ‘nou en?’ is: ‘Wat verwacht je concreet van mij?’.
Aan de slag
Maak er een spel van om jezelf of iemand in je omgeving te betrappen op het gebruik van de signaalwoorden. Let ook op de non-verbale signalen die wijzen op ego-gedrag. Je kunt het goed merken als iemand niet aanspreekbaar is en met rust gelaten wil worden. Er is dan geen hartsverbinding mogelijk. Wil je de ander erop aanspreken, doe dat dan op een rustige toon. In andere gevallen: geef de ander de ruimte en neem even afstand tot de ander weer beschikbaar is.
Wanneer je merkt dat je zelf continu last hebt van het ego of je merkt dat iemand in je omgeving daarin vastzit, is een individuele retraite, Vitaliteitsweek of coaching meer op zijn plaats. De Poort naar geluk staat open; kijk gerust verder op mijn website!
Laatste berichten van Mariska Jak (toon alles)
- Hoe herken je je valse wil en herwin je je authentieke wil? - 21 november 2024
- Ontdek welke krachten jouw keuzes beïnvloeden - 21 november 2024
- Mini-meditatie: Heling van je gekwetste innerlijke kind (duur audio: 8 minuten) - 20 november 2024
