Checklist rouwverwerking: Hoe verwerk ik het verlies van een dierbaar persoon? Deel 3: Rouwvragen
Deze checklist kun je gebruiken bij rouwverwerking na het verlies van een dierbaar persoon. Een rouwproces start na een ingrijpend verlies waarbij je het gevoel hebt dat je wereld op zijn kop staat. Je hebt dan hulp nodig om je leven weer op orde te krijgen. Je kunt van een rouwproces spreken bij het verlies van iets waardevols: je gezondheid, je grote liefde, je baan, je huis, een droom of een wedstrijd. Deze checklist is met name gericht op het verlies van een dierbaar persoon door overlijden.
De tekst bestaat uit drie delen. In elk deel wordt antwoord gegeven op een vraag:
Deel 1. Uit welke fasen bestaat een rouwproces?
Deel 2. Wat zijn de functies van een rouwproces?
Deel 3. Welke vragen houden je bezig in een rouwproces?
Deel 3: Welke vragen houden je bezig in een rouwproces?
Na het overlijden van een dierbaar persoon, speelt er van alles door je hoofd. Het kan voelen als een achtbaan en gepaard gaan met piekeren, hoofdpijn, slaapproblemen en een depressieve stemming.
Door jezelf relevante vragen te stellen en deze ook proberen te beantwoorden, krijg je meer rust en ruimte in je hoofd. Dat heeft ook een positieve uitwerking op je lichaam. De volgende vragen kun je als hulpmiddel gebruiken om je gedachten op een rijtje te zetten. Het is prettig als je hierbij wordt ondersteund door iemand die goed kan luisteren en doorvragen of met een rouwdeskundige. Het kan een effectieve stap zijn vooruit te bewegen in je rouwproces.
1. In het algemeen
Wie is er overleden/overgegaan of wie heb je verloren?
Wanneer is dat gebeurd?
Waar en hoe is dat gebeurd?
Hoe was je relatie met de overledene (invloed, hechtheid, afhankelijkheid)?
Waar heb je het meeste last van sinds het verlies?
Wat is je pijn over het gemis?
2. Over je gedachten
Als je aan de overledene denkt, wat schiet je dan het eerst te binnen?
Wat zijn je gedachten over de overledene?
Wat zijn belangrijke aspecten voor jou als je aan de overledene denkt?
Wat betekent ‘dood’ voor jou?
Wat heb je van de overledene geleerd?
Geloof je dat je nog energetisch contact kunt hebben met de overledene?
Welke conclusies heb je (on)bewust getrokken n.a.v. dit verlies?
Welke belemmerende gedachten wil je loslaten?
3. Over je beelden
Als je aan de overledene terugdenkt, kun je hem dan voor je zien?
Hoe neem je hem waar: levend, ziekbed, verminkt, stervend, ziekenhuisbed, doodskist?
Is het beeld in zwart-wit, kleur, helder, vaag, donker, licht, bewegend, stilstaand, etc.?
Hoe voelt dat voor jou?
Wat zou je aan dit beeld willen veranderen?
4. Over je gevoelens
Wat zijn fijne herinneringen aan de overledene die je koestert in je hart?
Waar ben je de overledene dankbaar voor?
Vind je het erg voor jezelf en/of voor de overledene of ook voor anderen dat hij er niet meer is?
Welke gevoelens had/heb je voor de overledene? Op welke momenten voel je dat (het meest)? Waar ervaar je dat in je lichaam?
Welke emoties voeren de boventoon? In hoeverre geef je ruimte aan deze gevoelens? Welke emoties durf je nog niet toe te laten?
Wat helpt je om tot rust te komen als emoties overheersen?
Beluister deze meditatie, een audio van 9 minuten om verdriet los te laten.
5. Over geluiden
Als je aan de overledene denkt, kun je hem dan horen (zijn stem of een ander geluid)?
Op welke manier hoor je dat?
Omschrijf het geluid, zijn stem, zijn woorden, zijn tekst.
Wat zou je aan deze auditieve herinnering willen veranderen?
6. Over feiten
Zijn er ook momenten waarop je niet bezig bent met de overledene? Hoe kun je die uitbreiden?
Welke zaken zijn voor jou nu nog van belang als het gaat om de overledene of zijn overlijden?
Wat kom je nog tegen in je dagelijks leven buiten je gevoel en gedachten wat je doet denken aan de overledene of zijn overlijden.
Hoe gaat je omgeving om met het verlies en met jouw rouwproces?
Met wie kun je over je gemis en pijn praten?
7. Over onafgemaakte zaken
Heb je afscheid genomen van de overledene? Zo ja, hoe was dat?
Had je nog iets willen zeggen tegen de overledene?
Heb je spijt van iets dat je hem hebt gezegd of aangedaan?
Zijn er zaken die je de overledene verwijt of kwalijk neemt en waarvoor je hem niet kunt vergeven?
Zijn er dingen zaken die je nog van de overledene gehad zou willen hebben? Welke?
Aan welke verwachtingen kan niet meer worden voldaan door het overlijden?
Was je gewend om bij de overledene iets van waarde te halen of vervulde hij je behoefte? Kun je dat voortaan bij jezelf of bij iemand anders halen?
Zou je antwoorden willen hebben op vragen die steeds door je heen gaan en die je onrust geven? Wat zou je willen met deze verlangens, verwijten en vragen?
8. Over de toekomst
Hoe zou je de overledene willen herinneren?
Hoe lang mag je van jezelf rouwen? Hoe lang mag het van je omgeving (werk, familie, vrienden e.d.)?
Hoe kun je je opstellen naar je omgeving als je door emoties overvallen wordt?
Welke rituelen kunnen je ondersteunen bij rouwverwerking? Voorbeelden: graf/speciale plek bezoeken, afscheidsbrief, kaarsje branden bij foto, altaartje met spullen van overledene, boompje/struik planten, iets doen of voortzetten wat de overledene belangrijk vond.
Wat heb je nodig om verder te kunnen gaan met je eigen leven?
9. Over hulp zoeken
Het is zinvol en belangrijk om deskundige hulp in te schakelen in de volgende gevallen:
– Je hebt praktische informatie en hulp nodig i.v.m. erfenis, huishoudelijke taken, verkoop woning ed.
– Je hebt onvoldoende gelegenheid of tijd om te rouwen.
– Je bent vastgelopen in het rouwproces of je vindt dat het proces te lang duurt.
– Je hebt behoefte aan een luisterend oor en kunt niet terugvallen op je sociale netwerk.
– Je wilt professionele, praktische adviezen die aansluiten bij jouw situatie en behoeften.
– Je weet je geen raad meer met de intensiteit van je gevoelens.
– Je kunt niet meer normaal functioneren.
Laatste berichten van Mariska Jak (toon alles)
- Hoe herken je je valse wil en herwin je je authentieke wil? - 21 november 2024
- Ontdek welke krachten jouw keuzes beïnvloeden - 21 november 2024
- Mini-meditatie: Heling van je gekwetste innerlijke kind (duur audio: 8 minuten) - 20 november 2024
