Spiritueel ontwaken: bewustwording, compassie, verlichting
Dit artikel gaat over het complexe fenomeen ‘spiritueel ontwaken’. Je leest over de betekenis en de toegenomen belangstelling voor dit thema. Verder zie je een toelichting op de universele fasen van dit ontwikkelingsproces met diverse kenmerken, valkuilen en adviezen. Ten slotte kun je aan de slag met vragen ter overweging.
1. Wat betekent spiritueel ontwaken?
Spiritueel ontwaken is een individueel intensief en dynamisch bewustwordingsproces waarbij je je onthecht van de illusie van het ego, je pijnlichaam en het lijden dat daarmee gepaard gaat. Je verlegt je aandacht van de buitenwereld naar je binnenwereld en stelt je steeds meer open voor je eigen wijsheid en waarheid. Je daagt jezelf uit, toetst je zelfbeeld en je visie op de wereld. Je intuïtie en authenticiteit worden belangrijker. Je wordt weer een scheppend energetisch wezen met een waarnemend bewustzijn. Je ervaart de connectie met je essentie en eenheidsbewustzijn. Het proces van spiritueel ontwaken is niet afhankelijk van externe omstandigheden maar eerder van interne bewustwording. Het is mogelijk om spiritueel te ontwaken in moeilijke omstandigheden met ontberingen zoals armoede, gevangenschap en ziekte. Extreme uitdagingen, trauma’s, levensbedreigende ziektes en grote veranderingen zijn vaak een katalysator voor spiritueel ontwaken. Daarnaast kan de ontmoeting met een zielsverwant, tweelingziel, lichtwerker of spirituele gids je op dit pad brengen. Niet iedereen bewandelt dit pad naar verlichting; de meeste mensen blijven in een bepaalde fase van bewustzijn steken. De weg terug naar ‘huis’ (je ziel, onvoorwaardelijke liefde, God, de Bron, eenheidsbewustzijn ed.) is voor iedereen anders qua invulling, ervaringen en gevolgen. Het proces van spiritueel ontwaken vraagt tijd en toewijding en is zo oud als de mensheid. De betekenis en expressie van spiritualiteit hangen erg af van tijd, plaats en de culturele, religieuze, filosofische en sociale context. In het algemeen zijn de fasen van spiritueel ontwaken universeel. In dit artikel zie je het verloop van zes fasen. Spirituele groei impliceert het ondergaan van beproevingen, confrontaties, uitdagingen en het omgaan met ‘beren op je weg’. Op fysiek niveau kun je daar klachten van ondervinden zoals vermoeidheid, hoofdpijn, stemmingswisselingen en oorsuizen. Daarnaast kan deze reis door bewustzijnslagen je allerlei voordelen bieden zoals gevoelens van vrede, voldoening, vertrouwen, veerkracht en vreugde en een hogere kwaliteit van leven.
2. Waarom is er tegenwoordig een toegenomen aandacht voor spiritualiteit?
Door de geschiedenis heen hebben verschillende culturen, religies en filosofieën hun eigen concepten en tradities van spiritueel ontwaken ontwikkeld. We leven tegenwoordig in een tijd waarin je kunt spreken van een opleving. Internet en sociale media hebben gezorgd voor de verspreiding en handel van allerlei spirituele ideeën en praktijken. Veel mensen voelen zich genoodzaakt om met de hype mee te doen vanuit de behoefte om erbij te horen of bijzonder te zijn. Verder wordt de huidige maatschappij steeds meer als hectisch en veeleisend ervaren. Stress, burn-out en andere gezondheidsproblemen hebben mensen aangezet om manieren te vinden die innerlijke rust, heling en welzijn bevorderen. Daarnaast heeft een groeiende kritiek op een puur materialistisch wereldbeeld met een angstcultuur geleid tot een hernieuwde interesse in spirituele waarden. Tenslotte draagt de verhoogde energietrilling van de aarde bij aan de ontwikkeling van het collectieve bewustzijn. Wie daarvoor open staat, krijgt zo een duwtje in de rug.
3. Wat zijn universele fasen van spiritueel ontwaken?
Spiritueel ontwaken is een individuele reis en voor iedereen dus anders. De tocht van de gemiddelde spirituele reiziger heeft echter een soortgelijk verloop. Net als de beleving van rouwfasen na het verlies van een dierbare, worden de fasen voor spiritueel ontwaken niet strikt lineair doorlopen. Sommige mensen slaan bepaalde fasen over, verkeren langer in een bepaalde fase, gaan terug naar een vorige fase, herhalen de fasen voor een bepaald levensgebied of blijven in een bepaalde fase steken. Alle ervaringen hebben een functie en resultaten kunnen niet worden afgedwongen. Hierna zie je een toelichting op de universele fasen van spiritueel ontwaken:
Fase 1: Begin van bewustwording
Besef: Het ego (oftewel je innerlijke criticus) identificeert zich sterk met negatieve gedachten en emoties wat kan leiden tot een vicieuze cirkel van angst, zelfkritiek en weerstand tegen verandering. Drijfveren om je te verdiepen in spiritualiteit zijn gevoelens zoals onrust, onvrede, onmacht, leegte, teleurstelling en vervreemding of het besef dat je vastzit.
Richting: Spiritueel ontwaken start met het verkennen en verruimen van je waarnemend bewustzijn en het stellen van levensvragen. Je speurtocht is begonnen, je bent een ‘spirituele zoeker’.
Kernvragen: Wie ben ik? Waartoe ben ik op aarde? Wat is de betekenis en zin van het leven?
Acties: Je speurt op het internet en bekijkt artikelen, beluistert video’s en leest boeken over spiritualiteit, bezoekt leraren, neemt deel aan spirituele praktijken. Je ervaart synchroniciteiten, hebt déjà vu-momenten, ziet dubbele getallen en tekens als bevestiging van een ruimer bewustzijn.
Gevoelens: verwarring, nieuwsgierigheid, opwinding, blijdschap.
Valkuil: Achter anderen aanhollen of klakkeloos aannemen wat anderen zeggen of jezelf verliezen in een teveel aan informatie.
Advies: Maak een selectie van nuttige informatie en doe wat bij je past en goed voelt. Leer stap voor stap en neem de tijd om je eigen mening te onderzoeken. Haal de informatie door je ‘ik-filter’.
Fase 2. Zelfreflectie en zelfonderzoek
Besef: Je fysieke lichaam, wat je denkt, voelt of doet ben je niet, je hebt het en gebruikt het. De buitenwereld is een spiegel van je binnenwereld. Je hebt maar een relatie en dat is die met jezelf.
Richting: Je doet aan introspectie en staat stil bij en onderzoekt wat er in en om je heen gebeurt. Je legt de loep op jezelf.
Kernvragen: Wie ben ik geworden door mijn opvoeding en ontwikkeling? Wie ben ik echt los van sociale rollen, maatschappelijke normen en conditioneringen?
Acties: Je reflecteert over eigen gedachten, overtuigingen, emoties, gedragingen en de invloed van relaties. Je onderzoekt je doelen, waarden, behoeften en vraagt je af in hoeverre je authentiek bent.
Gevoelens: geboeid, onzekerheid, focus, vastberadenheid.
Valkuil: Alle puzzelstukjes van jezelf willen verzamelen en de puzzel willen leggen.
Advies: Neem de tijd voor introspectie, leer van het verleden en van je huidige ervaringen.
Fase 3: Desoriëntatie en desillusie
Besef: Je begint het verschil te zien tussen leven vanuit je ego (voorwaardelijke liefde) en leven vanuit je hart (onvoorwaardelijke liefde). Je herkent triggers die je pijnlichaam activeren.
Richting: Je brengt je ego-stuk in kaart en wat dit met je doet op alle gebieden van je leven. Je oude identiteit staat onder druk.
Kernvragen: Wat zijn mijn ongewenste overlevingspatronen, schaduwkanten, onverwerkte trauma’s en sociale maskers? Waarin wijs ik mezelf af? Wat voelt niet goed, wat klopt er niet (meer)?
Acties: Je twijfelt aan oude overtuigingen, gedragspatronen en ego-identificaties. Je voelt en voedt de urgentie om uit je comfortzone te stappen. Je heroverweegt de kwaliteit van je relaties.
Gevoelens: verdriet, frustratie, desoriëntatie en desillusie.
Valkuil: Zonder ego willen zijn in plaats van het licht te zetten op je innerlijke duisternis. Jezelf verwijten dat je het ego eerder had moeten (h)erkennen, voor de gevolgen en wat je daardoor in je leven hebt gemist. Fixatie op verleden of toekomst.
Advies: Ego hoort bij mens-zijn en helpt je te overleven totdat je een positief alternatief hebt gevonden om in je behoeften te voorzien. Blijf in het hier en nu en geef ruimte aan wat je voelt.
Fase 4: Transitie en transformatie
Besef: Een hoge energietrilling lost een lagere op; je kunt jezelf energetisch helen. Je intuïtie is je alleswetende deel en kun je voor jezelf en in relatie tot je omgeving inzetten en vertrouwen.
Richting: Het onthechten van ego op alle levensgebieden. Afbouw van je pijnlichaam en zorgen voor emotioneel evenwicht. Je schept een doorbraak en krijgt zo ruimte voor spirituele groei.
Kernvragen: Wat houdt mij af van een authentiek leven, overvloed en welzijn? Wat mag ik loslaten, accepteren, vergeven?
Acties: Je wordt bewuster van je gevoeligheid voor fysieke, emotionele en energetische stimuli. Je laat beperkende overtuigingen en gedragspatronen los. Je luistert meer naar je intuïtie, verlicht je pijnlichaam als het getriggerd wordt en doet wat goed voelt. Je zoekt de natuur vaker op.
Gevoelens: zelfvertrouwen, opluchting, verwondering, ruimte.
Valkuil: Hard werken aan jezelf en vanaf je geboorte alle trauma’s en blokkades willen oplossen.
Advies: Zorg goed voor jezelf qua gronding, voeding, slaap, beweging, verbinding met de Bron en geef jezelf de ruimte om innerlijke veranderingen te verwerken.
Fase 5: Spirituele inzichten en groei
Besef: Je kunt in het hier en nu zijn en waarnemen zonder oordelen (mindfulness). Je weet dat je de antwoorden op je levensvragen in jezelf kunt vinden.
Richting: Je hebt spirituele ervaringen en diepe spirituele inzichten waarin je verbonden bent met alles dat leeft. Je bent een spirituele ‘padvinder’.
Kernvragen: Hoe zit de wereld in elkaar? Wat verbindt ons met elkaar? Hoe zorg ik voor meer kwaliteit van leven en innerlijke vrede? Welke spirituele benadering resoneert met mijn persoonlijkheid, omstandigheden en levensfase?
Acties: Je stelt je open voor ideeën over wie je bent, je levensles, je zielsmissie en je scheppingskracht. Je maakt vaker keuzes die in overeenstemming zijn met je spirituele overtuigingen en waarden. Je probeert om op een meer authentieke, intuïtieve en compassievolle manier te leven.
Gevoelens: vooruitgang, vreugde, vervulling, verbondenheid.
Valkuil: Aansturen op resultaten en jezelf negatief vergelijken met anderen.
Advies: Bouw stiltes in de dag en check of je verbonden bent met de aarde en de Bron. Dat is de ‘Basishouding‘ waarin je beschikt over je intuïtie en een heldere geest. Verbind geen voorwaarden aan je spirituele groei.
Fase 6: Internalisatie en integratie
Besef: Naar mate je bewuster wordt van het grote geheel, des te groter het besef dat je hierin maar een klein onderdeeltje bent. Je wijsheid kan bijdragen aan het welzijn van anderen.
Richting: Ontwikkelen van het vermogen om spirituele wijsheid uit te breiden en te laten doorwerken op alle levensgebieden en naar de buitenwereld. Je ziet spirituele groei als een voortdurend proces en neemt de verantwoordelijkheid en de tijd hiervoor.
Kernvragen: Hoe kan ik spiritualiteit inzichten, waarden en lessen integreren in het dagelijks leven? Hoe kan ik mijn wijsheid inzetten ten dienste aan anderen en een betere wereld?
Acties: Balans bewaken en herstellen bij ego-verstrikkingen, uitdagingen en tegenslagen. Oefenen met reageren vanuit geduld, compassie, acceptatie en zijnsbewustzijn.
Gevoelens: liefde, content, dankbaar, bescheiden.
Valkuil: Arrogantie: geloven dat je de wijsheid in pacht hebt en spiritualiteit opdringen aan anderen.
Advies: Blijf alert op interventies van ego en blijf stilstaan bij en leren van nieuwe ervaringen. Het gaat niet om het begrijpen van concepten van anderen maar het vinden van je eigen wijsheid en waarheid en het internaliseren en cultiveren hiervan.
4. Aan de slag
Tip: lees eerst dit artikel over Bewustzijn en het artikel over het Spirituele brein. De volgende vragen kunnen je helpen bij je proces van spiritueel ontwaken.
Suggestie: beantwoord de vragen eerst voor jezelf en deel ze later met een maatje die ook bezig is met spirituele groei.
- Herinner je hoe jouw spirituele reis begon. Wie of wat was voor jou de aanleiding?
- Herken je kenmerken van een fase waarin je nu verkeert?
- Hoe kun je meer compassie ontwikkelen voor jezelf en voor anderen in je directe omgeving?
- Welke rol speelt dankbaarheid en dienstbaarheid in je huidige leven?
- Ken je gelijkgezinde mensen met wie je jouw ervaringen kunt delen?
- Welke nadelen en voordelen ervaar jij in het proces naar een ruimer bewustzijn?
- Hoe blijf je in verbinding met je kern te midden van dagelijkse uitdagingen en polariteiten?
- Hoe ervaar je deze begeleide meditatie (duur: 9 minuten) waarin je een diepe toestand van zijn kunt ervaren?
Hulp nodig?
Ik ondersteun je graag bij je proces van spiritueel ontwaken en groeien in bewustzijn. Aarzel niet om mij te bellen voor een direct en helder antwoord op je levensvragen. Je kunt mij ook op afstand raadplegen via videobellen. Afspraak maken: mail naar mariska@poortnaargeluk.nl of via het aanvraagformulier op mijn website.
Laatste berichten van Mariska Jak (toon alles)
- Hoe herken je je valse wil en herwin je je authentieke wil? - 21 november 2024
- Ontdek welke krachten jouw keuzes beïnvloeden - 21 november 2024
- Mini-meditatie: Heling van je gekwetste innerlijke kind (duur audio: 8 minuten) - 20 november 2024
Lieve Mariska,
Het lijkt me heel lastig om dit proces alleen te doen. Zonder klankbord of gids kun je gemakkelijk vastlopen. Het is erg belangrijk dat je je eigen proces begrijpt en doorvoelt. Dat is dan ook de beloning waardoor je dieper wilt gaan. Je kunt gemakkelijk verdwalen in alle meningen van de duizenden goeroes die er zijn en die allemaal vanuit hun eigen ervaringen praten. Jij zou jezelf iets meer op de kaart kunnen zetten, bijvoorbeeld bij de start van het proces en tussentijdse evaluaties. Dat kan vast ook telefonisch en jij hebt daar een uitstekende intuïtie voor.
Het is geen vastomlijnd proces in de tijd. Kortom, de inzichten kunnen heel snel komen, maar de uitvoering is ongoing en het einddoel zal voor iedereen anders zijn. Je kunt geen lijstjes afvinken… Er is natuurlijk geen einddoel…
Voor mij was het loslaten een heel groot ding. Het staat wel in je artikel, maar een beetje verstopt. Het was voor mij de basis, maar ook de grootste twijfel en veroorzaker van schuldgevoelens. Gelukkig ben ik er inmiddels heel goed in geworden. Ik ben nog elke dag blij met wat ik geleerd heb. Dankjewel!
Lieve Anneke, bedankt voor je lieve reactie en je vertrouwen in mij als spiritueel gids. Als ervaringsdeskundige weet je dat loslaten een werkwoord is en toch ook verbonden met overgave en toelaten. Zonder loslaten is er ook geen transformatie mogelijk dus inderdaad is dit een kernactiviteit en een uitdaging in het doorlopende proces van spiritueel ontwaken.
Dag Mariska,
Het artikel roept een aantal vragen bij mij op. Hieronder zet ik ze even op een rijtje:
Hoe kan het dat je ontwikkeling stagneert?
Kan je stagnatie voorkomen?
En hoe zit dat met een terugval?
Soms zegt men wel eens dat je niet moet trekken als de andere zijde je afstoot. Zijn er momenten in het leven waarop je simpelweg niet klaar bent voor ‘meer’ of voor een faseovergang?
Of waarop je, wellicht uit zelfbescherming een fase teruggaat?
Bedankt voor de helder geschreven uitleg!
Stagnatie, terugval en herhaling van de fases van spirituele ontwikkeling zijn net zo normaal als die van persoonlijke ontwikkeling waarin je bijv. probeert te werken aan gedragsveranderingen. Het hangt van zoveel factoren af of je progressie maakt. Hoe snel je nieuwe inzichten kunt toepassen, de overtuigingen die je voor waar aanneemt, je omgeving en mogelijke faciliteiten, benodigde kansen en ervaringen om te groeien in bewustzijn inclusief confrontaties, uitdagingen. De grootste barrière is vaak het adequaat omgaan met je innerlijke criticus want het grootste deel van je brein is gericht op vermijden van (vermeende of verwachte ) risico’s (overlevings- en beschermingsmechanisme) en dat kan je groei in de weg staan. Je kunt bijv. geboren worden met een relatief groot bewustzijn en innerlijke wijsheid en als kind spirituele ervaringen hebben gehad. Daarna volgen meestal de lessen die dit ontmoedigen of tegenhouden; door de polariteiten kun je voelen wat voor jou klopt (herkenning) en juist de tegenpolen kunnen schaduwkanten belichten en potentiële kwaliteiten wakker maken. Ik geloof erin dat je spirituele reis het beste op een natuurlijke manier kunt afleggen, op de stroom varen van wat er is zonder te duwen en te trekken. Alles wat je nodig hebt voor je groei komt vanzelf op je pad en dan is de tijd rijp om bewust waar te nemen, te doen aan zelfreflectie en om los te laten wat je niet meer dient. Enfin, zowel progressie als stagnatie horen bij het proces van spiritueel ontwaken!