Checklist rouwverwerking: Hoe verwerk ik het verlies van een dierbaar persoon? Deel 1: Rouwfasen
Deze checklist kun je gebruiken bij rouwverwerking na het verlies van een dierbaar persoon. Een rouwproces start na een ingrijpend verlies waarbij je het gevoel hebt dat je wereld op zijn kop staat. Je hebt dan hulp nodig om je leven weer op orde te krijgen. Je kunt van een rouwproces spreken bij het verlies van iets waardevols: je gezondheid, je grote liefde, je baan, je huis, een droom of een wedstrijd. Deze checklist is met name gericht op het verlies van een dierbaar persoon door overlijden.
De tekst bestaat uit drie delen. In elk deel wordt antwoord gegeven op een vraag:
Deel 1. Uit welke fasen bestaat een rouwproces?
Deel 2. Wat zijn de functies van een rouwproces?
Deel 3. Welke vragen houden je bezig in een rouwproces?
Deel 1: Uit welke fasen bestaat een rouwproces?
Normaliter doorloop je zeven fasen na het verlies van een dierbaar persoon. In elke fase reageer je anders op het verlies. Je kunt dit zien in het volgende overzicht. Rouwen is een proces. De verschillende fasen zijn nodig om je verlies te leren aanvaarden en je emoties te verwerken. Je kunt er snel doorheen gaan, maar je kunt er ook in blijven hangen. Het proces gaat niet precies volgens de zeven fasen. In de praktijk heeft het rouwproces een grillig verloop en gaat het gepaard met vallen en opstaan.
De eerste drie fasen zijn een reactie op de confrontatie met het verlies. De vierde en vijfde fase horen bij de rationele bewustwording. De zesde fase past bij emotionele bewustwording. In de laatste fase staat integratie centraal. Het gaat er uiteindelijk om dat je de realiteit onder ogen ziet, het verlies doorleeft en leert leven met de nieuwe situatie.
Reacties op het verlies van een dierbaar persoon per fase
| Fasen | Reacties |
| 1. Verdoofdheid: | Je bent geschokt en overdonderd en niet in staat te plannen of te denken. Je bent in de greep van emoties zoals onbegrip, machteloosheid en verwarring. |
| 2. Ontkenning: | Je ontkent het bestaan van de nieuwe situatie en koestert valse hoop dat het wel weer goed komt. |
| 3. Depressie: | Je ervaart emoties van machteloosheid en verdriet en ziet in dat de gebeurtenis onomkeerbaar is. |
| 4. Loslaten: | Je aanvaardt de nieuwe realiteit met de wetenschap dat je het wel zult overleven. Je ziet kansen op korte of langere termijn. |
| 5. Uitproberen: | Je test verschillende manieren om met de nieuwe situatie om te gaan. Dat gaat soms gepaard met ongeduld, irritatie en energieverlies. |
| 6. Zoeken naar betekenis: |
Je bent actief op zoek naar de betekenis van je verlies en krijgt inzicht in het hoe en waarom. |
| 7. Internalisatie: | Je raakt langzaam gewend aan de nieuwe werkelijkheid. Je verbindt je met de nieuwe situatie en geeft het gebeuren een plek in je leven. |
Vastgelopen tijdens het rouwproces
Wat kun je doen als je blijft hangen in een rouwfase of het gevoel hebt dat je bent vastgelopen?
Richt je dan op de volgende rouwfase en besef dat die nare gebeurtenis op zich niet erg is maar wel je gedachten daarover. Als je je voorstelt dat je partner sterft, wat zijn dan de gedachten die in je opkomen? Misschien denk je dat je het alleen niet redt. Je ontwikkelt dan angst voor het alleen zijn. Misschien had je de verwachting dat je samen oud zou worden. Je moet die verwachting dan bijstellen. Bij het verlies van een partner gaat het vaak niet alleen om de liefde die je verliest, maar ook om de angst voor het verlies van de prettige en praktische zaken en alles wat je gewend was.
Valkuilen tijdens het rouwproces
De beschrijving van de zeven fasen lijkt zo logisch, maar in de praktijk valt het niet mee om te rouwen. Het is al lastig genoeg om jezelf de tijd te geven om te voelen wat het verlies met je doet. Veel mensen vluchten in hun werk om de pijn en het gemis niet te hoeven voelen.
Iedereen verwerkt een verlies van een dierbaar persoon op zijn eigen manier. Een rouwproces duurt gemiddeld één tot vier jaar. Neem de tijd die je nodig hebt, niet die er in theorie voor staat. Dwing jezelf niet om verder te gaan dan voor jou mogelijk is.
Laatste berichten van Mariska Jak (toon alles)
- Hoe herken je je valse wil en herwin je je authentieke wil? - 21 november 2024
- Ontdek welke krachten jouw keuzes beïnvloeden - 21 november 2024
- Mini-meditatie: Heling van je gekwetste innerlijke kind (duur audio: 8 minuten) - 20 november 2024
