Vijf manieren voor het omgaan met ego-gedrag van anderen
1. Wat is ego-gedrag?
Ego-gedrag is niet hetzelfde als egoïstisch gedrag. In dit kader gaat het om niet-authentiek gedrag, gedreven vanuit druk/stress of overleving. Door druk/stress ga je teveel je best doen en verval je in doorgeslagen versie van een kwaliteit. Bij overleving gaat het om het maskeren van een gevoel van angst of gebrek. Ook dan ontstaat er een vervorming qua gedrag waarbij je jezelf groter maakt dan de ander (IK-ander) of waarbij je jezelf kleiner maakt dan de ander (ik-ANDER). Voorbeelden IK-ander: domineren, manipuleren, ongevraagd adviseren of troosten. Voorbeelden ik-ANDER: wegcijferen, pleasen, invullen voor de ander en ongevraagde diensten leveren.
2. Mogelijke reacties op ego-gedrag
Effectief omgaan met ego-gedrag van een ander vereist een combinatie van zelfzorg, assertiviteit, bewustzijn, empathie en communicatieve vaardigheden. Het gaat hierbij niet alleen om de zender (de persoon met ego-gedrag) en over de ontvanger (de persoon die ermee moet omgaan) maar ook over de ruis die wordt veroorzaakt door miscommunicatie.
| Reacties | Toelichting en tips |
| Geraakt | Het ego-gedrag van de ander roept een of meer emoties bij je op. Je voelt je daardoor bijvoorbeeld teleurgesteld, afgewezen, geschrokken of verbaasd. Dat is menselijk en niet erg. TIPS: Geef zo mogelijk aan wat je voelt zonder oordeel of verwijt. Dat is de kracht van kwetsbaarheid. Trek je even terug, adem een paar keer diep in en lang uit om de emoties te laten doorstromen en zo weer tot rust te komen. Daarna kun je in gesprek gaan met de ander en gezamenlijke een oplossing te vinden om de spanning te verminderen. |
| Ego-gedrag | Je reageert zelf ook vanuit ego-gedrag, in welke vorm dan ook. Pas op dat je niet vervalt in een machtsstrijd, je gelijk wilt halen of je in verwijten praat. TIPS: Ook al heb je de beste intenties, wanneer er ruis of ruzie ontstaat, kun je zomaar in ego-gedrag doorslaan. Neem dit jezelf niet kwalijk. Elk gedrag is je beste keuze op dat moment. Neem even afstand van elkaar, ga naar een andere ruimte tot de bui over is. Wanneer ego-gedrag structureel voorkomt en jij er last van hebt, is het belangrijk dit bespreekbaar te maken wanneer jullie allebei daarvoor beschikbaar zijn. Je kunt feedback geven, de ander bewuster maken en zo een urgentie geven maar je dient de ander geen voorwaarden te stellen om zijn/haar gedrag te veranderen. Verwijs zo nodig naar de professionele hulp van een coach of therapeut die daarbij kunnen ondersteunen. |
| Overprikkeld | Je hebt te veel indrukken om te verwerken en kan er geen gedoe bij hebben. Ego-gedrag van de ander bezorgt je stress waar je niet adequaat op kunt reageren. TIPS: Zeg dat je overprikkeld bent en ga weg naar een andere ruimte of naar buiten als dat gaat. Zorg eerst goed voor jezelf door iets te doen dat je helpt om te ontspannen en je batterij weer op te laden. Pak dan de draad weer op en kom eventueel terug op het voorval als het nog actueel en relevant is. Ben je vaker overprikkeld, leer dan meer over het hanteren van overprikkeling en stress. |
| Getriggerd | Het ego-gedrag van de ander heeft onverwerkte pijn in jou gewekt. Wat je voelt en de intensiteit van deze energetische lading staan niet in verhouding tot de realiteit. TIPS: Alle seinen staan op rood en vragen je om eerst deze getriggerde lading de ruimte te geven. Wanneer dat is opgelost, kun je eventueel terugkomen op de gebeurtenis en zeggen wat het met je heeft gedaan. Besef dat het ego-gedrag van de ander een aanleiding was en niet de oorzaak van je pijn. Bovendien gaf deze trigger je de kans om je pijnlichaam te verlichten. De methode ‘1e hulp bij onrust’ helpt daarbij. |
| Beschikbaar | Je neemt het ego-gedrag van de ander zonder oordeel waar. Je kunt vanuit wijsheid, mededogen en compassie zien dat de ander verstrikt is in een liefdeloze vorm. Puur je serene aanwezigheid geeft de ander de ruimte om eruit te stappen zodat de wind overwaait. TIPS: Er-zijn, je eigen ruimte innemen vanuit authenticiteit en evenwaardigheid, empathie en respect voor de ander is erg krachtig. Onbewust kun je daardoor belemmerende energieën van de ander transformeren waardoor de rust terugkeert. Ontwikkel je zijnsbewustzijn en je spirituele brein. |
3. Hoe gaat het in de praktijk?
In de praktijk is het lastig om te reageren op ego-gedrag. Iedereen bekijkt de ander vanuit zijn eigen bril, bewustzijn en referentiekader. Vaak hangt je reactie af van de specifieke relatie en situatie en hoe je je op dat moment voelt. Het maakt zeker uit of ego-gedrag zich afspeelt met je partner, in een vriendschap, binnen een ouder-kindrelatie of op de werkvloer. Bij ego-gedrag van een dierbare of hechte relatie ben je in het algemeen eerder geneigd om je constructief op te stellen en moeite te doen om de harmonie te herstellen.
De werkelijkheid verschilt nog op andere vlakken met de theorie (de reacties op ego-gedrag). Niet elk persoon heeft bijvoorbeeld de mogelijkheid om zich terug te trekken in een andere ruimte of in de natuur. Daarnaast leven we in een wereld met polariteiten; dus ook chaos en botsingen horen erbij en hebben we nodig om te leren. Verder hangt het van diverse factoren af of je wilt investeren in een relatie. Vanuit spiritueel oogpunt kun je ego-gedrag zien als een natuurlijk onderdeel van het menselijk bestaan. Het erkennen en accepteren van deze humane imperfectie kan helpen bij het ontwikkelen van kwaliteiten zoals begrip, geduld, compassie en vergevingsgezindheid.
4. Wat is de invloed van ego-gedrag op anderen?
Ego-gedrag in het algemeen voelt niet natuurlijk aan en geeft onrust en onbalans. Zowel op persoonlijk als relationeel niveau heeft dit gevolgen. Hierna zie je enkele voorbeelden:
Ego-gedrag belemmert allerlei processen die nodig zijn voor een effectieve communicatie, samenwerking, welzijn en persoonlijke ontwikkeling. In relaties kan ego-gedrag het onderlinge vertrouwen ondermijnen, misverstanden en fricties veroorzaken. In het bijzijn van iemand die ego-gedrag vertoont, kan je je ongemakkelijk, onrustig, buitengesloten of ontoereikendheid voelen. Ego-gedrag kan in relaties uiteindelijk leiden tot een verlies van openheid, diepgang en loyaliteit.
5. Aan de slag
Persoonlijk
- Neem verantwoordelijkheid voor je eigen reacties op ego-gedrag en zoek manieren om positieve verandering te bevorderen. Zelfreflectie kan je helpen om te begrijpen hoe je op bepaalde situaties reageert en waarom. Herken je eigen ego en de invloed ervan op de interactie en relatie met anderen. Neem de tijd om je eigen reacties en gevoelens te overdenken wanneer je te maken hebt met ego-gedrag. Grijp de situatie aan als een kans om te leren. Overweeg wat wel en niet effectief was en onderzoek wat je een volgende keer anders zou kunnen doen. Denk niet in goed en fout maar in oorzaak en gevolg.
- Leer jezelf beter kennen en leer hoe je stappen kunt zetten om authentiek te leven en te zijn wie je bent. Onderzoek eigen ego-gedrag en bevraag jezelf: “wat was de aanleiding, wat gebeurde er met mij en wat zijn de gevolgen?” Leer situaties met ego-gedrag te bekijken zonder oordeel, verwijt of kritiek. Leer meer over je eigen grenzen en behoeften, over belemmerende overtuigingen en gedragspatronen.
- Probeer de situatie vanuit het perspectief van de ander te begrijpen en toon begrip voor gevoelens. Hierdoor kan de ander zich gehoord en gerespecteerd voelen. Stel open vragen om meer inzicht te krijgen in achterliggende behoeften, gedachten, zorgen en gevoelens. Dit kan helpen om eventuele misverstanden aan te pakken of verwachtingen bij te stellen.
- Trek je vaker even terug in jezelf. Sluit je ogen, focus op de naar binnen gerichte aandacht, neem waar met al je zintuigen en mediteer op je eigen manier. Dat kan ook tijdens een wandeling in de natuur, met helende muziek door je koptelefoon of als je moet wachten of een pauze hebt.
Relationeel
- Onderzoek waarin je de tegenpool bent van je relatie. Ontdek waarin jullie elkaar spiegelen qua ego-gedrag en wat jullie van elkaar kunnen leren. Maak gebruik van het kernkwadrantenmodel. Geef op constructieve wijze feedback op specifiek ego-gedrag. Wees helder over je eigen grenzen en behoeften. Geef aan wanneer bepaald gedrag onacceptabel is maar blijf respectvol.
- Relaties vragen om regelmatig onderhoud, injecties van liefde en goede gesprekken.
Praat met elkaar over hoe het in de praktijk verloopt met ego-gedrag: van jezelf, van de ander en hoe je op elkaar reageert. Communiceer je behoeften en geef aan wat voor jou werkt en helpt in stressvolle situaties. Je kunt bijvoorbeeld een codewoord afspreken als je je even wilt terugtrekken (zoals het T-break teken in de sport). Dat maakt het gemakkelijker om even op jezelf te zijn, op afstand van de situatie en los van de ander. - Onderzoek met je partner hoe je elkaars ego-gedrag kunt strippen. Bekijk dit artikel met tips voor een goede, gezonde en gelukkige partnerrelatie en werk stapsgewijs aan de belangrijkste verbeterpunten.
Hulp nodig?
Ik ondersteun je graag bij zelfreflectie en persoonlijke ontwikkeling. Aarzel niet om mij te bellen voor een direct en helder antwoord op je levensvragen. Je kunt mij ook op afstand raadplegen via videobellen. Afspraak maken: mail naar mariska@poortnaargeluk.nl of via het aanvraagformulier op mijn website.
Laatste berichten van Mariska Jak (toon alles)
- Hoe verbeter ik de kwaliteit van mijn leven? - 1 september 2024
- Mini-meditatie: Breng je idee tot leven (duur audio: 9 minuten) - 27 augustus 2024
- Mini-meditatie: Dankbaarheid (duur audio: 9 minuten) - 27 juli 2024
